Türk Dünyasında Ayın Gündemi (Mart 2013)
— Makedonya halkı, yerel yöneticilerini seçmek üzere geçtiğimiz hafta sonu sandık başına gitti… Resmi olmayan sonuçlara göre iktidarın büyük ortağı “İç Makedon Devrimci Örgütü – Makedonya´nın Ulusal Birliği Demokratik Partisi” 25 belediyeyi kazandı. İktidarın koalisyon ortaklarından biri olan “Türk Demokratik Partisi” ise Merkez Jupa Belediyesini ilk turda kazandı. Türk nüfusunun yoğun olarak yaşadığı Vrapçişte Belediyesi’ni kaybedilmesi ise Partide hayal kırıklığına yol açtı. Hiçbir adayın yüzde 50 barajını geçemediği kentlerde, seçimlerin ikinci turu 7 Nisan’da yapılacak…
— 2013 Türk Kültür Yılı’nın açılışı, Çin’in başkenti Pekin’de düzenlenen gala gecesiyle yapıldı. Galaya Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik ile Çin Kültür Bakanı Cai Wu’nun yanı sıra çok sayıda davetli katıldı. Galada Türk ve Çin kültürlerine ait unsurlar sergilenirken, Türkiye’den gelen bir grup da dans gösterisi yaptı. Çin’de 2013 yılı sonuna kadar sürecek ”Türk Kültür Yılı” boyunca ülkenin birçok yerinde düzenlenecek etkinlikler ile Türk kültürü Çinlilere tanıtılacak.
— Çin’in yeni Devlet Başkanı Şi Yingping’in ziyaret ettiği ilk başkent Moskova oldu. Şi’nin Moskova temaslarında, Çin Halk Cumhuriyeti ile Rusya arasındaki stratejik ortaklık, enerji ve yatırım alanlarında işbirliği konuları ele alındı. Şi Yinping, bu ilk resmi ziyaretinde; Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile “Rusya’da Çin Turizm Yılı” açılış törenine katıldı. Rusya ve Çin arasındaki güçlü ilişkilerin, dünyada stratejik dengeyi sağlayacağını belirten Cinping, öğrencilerle de bir araya geldi…
— Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkmenistan’ın ev sahipliği yaptığı nevruz kutlamalarına katıldı. Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov; Yıldız’ı Ruhiyat Köşkü’nde kabul etti… Basın mensuplarına görüşme hakkında açıklama yapan Yıldız, Berdimuhamedov ile iki ülke ilişkilerini değerlendirme imkânı bulduklarını söyledi. Bakan Yıldız, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’la da; iki ülke arasındaki enerji ilişkileri konusunda görüşmeler yaptı…
— Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu Gürcistan’ı ziyaret etti. Davutoğlu; Tiflis ziyaretinde, Gürcistan Başbakanı Bidzina İvanişvili, Parlamento Başkanı David Usupaşvili ve Dışişleri Bakanı Maya Panjikidze ile de görüştü. 2 gün boyunca resmi temaslarını sürdüren Davutoğlu; Batum’da düzenlenen Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan Dışişleri Bakanları Üçlü Toplantısı’na katıldı. Toplantıda, her üç ülkeyi ilgilendiren konularda bölgesel işbirliğinin geliştirilmesi olanakları ele alındı…
— Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın oluşturduğu BRICS ülkeleri zirvesi Güney Afrika’nın Durban kentinde düzenlendi. Zirve sonrası yayınlanan ortak bildiride, İran ve Suriye’ye askeri müdahaleye karşı olunduğu açıklandı. “5. Brics Zirvesi”nde önemli bir karar alınarak BRICS İş Konseyi resmen kuruldu… Zirvenin en önemli gündem maddesi ise IMF’ye alternatif olması beklenen Kalkınma Bankası’nın kurulmasıydı… Bankanın nasıl finanse edileceği, nasıl bir görev üstleneceği gibi sorular yanıtsız kalınca, bu konudaki nihai karar sonraya bırakıldı…
— Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani ile Ankara’da bir araya geldi. Görüşmede, PKK’lı teröristlerin sınır dışına çekilmesi, Suriye’deki gelişmeler ve Bağdat yönetimi ile ilişkiler gibi önemli gündem maddeleri vardı. Çözüm sürecinin ardından Türkiye ile ilişkilerini daha ileri boyutlara taşımak istediği öğrenilen Erbil’in, Türkiye’ye ‘stratejik ortaklık’ önerdiği öğrenildi. Kürt yönetiminin, Tahran-Bağdat ittifakına karşı Türkiye ile kendini güvenceye almak istediği belirtiliyor
— Türkiye-Moğolistan Karma Ekonomik ve Ticaret Komitesi 7. Dönem Toplantısı’nın açılışını Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç yaptı. Türkiye ile Moğolistan arasındaki ekonomik ilişkinin yetersizliğine vurgu yapan Arınç; ticaret hacminin büyümesi için bazı önerilerde bulundu… Moğolistan Savunma Bakanı Dashdemberel Bat-Erdene ise iki ülkenin özellikle inşaat, deri ve turizm sektörlerinde ortak çalışmalar yapabileceğini söyledi… Toplantı vesilesi ile Türkiye ve Moğolistan arasında yeni işbirliği alanlarının genişletilmesi bekleniyor…
— “2. Dünya Türk Forumu” 4–5 Nisan 2013 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenecek. Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi’nce projelendirilen organizasyon; Türk Dünyası ve Diasporaları içerisindeki etkileşim ve işbirliğinin arttırılmasını hedefliyor…
— Baharın gelişini müjdeleyen Nevruz Bayramı Türk Dünyasında coşkuyla kutlandı… Türkiye’deki kutlamalar Ankara’da düzenlenen “2. Türk Dünyası Şenliği” etkinlikleri ile başladı. Şenlikte Kazakistan, Türkiye, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kosova ve Makedonya’yı tanıtan sergiler düzenlendi. Halk oyunu gösterileri ve konserler, kutlamalara renkli izler bıraktı…
— Rusya Kırgızistan’da bir askeri üs daha açıyor… Kırgız basınında yer alan haberde; Rusya’nın Kant askeri üssünden sonra, ülkenin güneyindeki Oş vilayetinde bir askeri üs açmayı planladığı belirtildi. Haberde, Rusya hükümetinin bu yönde bir karar taslağı hazırlayarak, onaylanması teklifinde bulunduğu iddia edildi. Bu üssün Fergana Vadisi’nde istikrarı ve güvenliği sağlamayı hedeflediği ileri sürülüyor… Özbekistan ise sınırlarına yakın Kırgızistan topraklarında olası Rus askeri üssüne karşı çıkıyor.
— Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Cemil Çiçek; Hırvatistan’daki temaslarını tamamlayarak Kosova’ya geçti… Kosova Cumhurbaşkanı Atifete Yahyaga ile bir araya gelen Çiçek; Kosova Meclisi Genel Kurulu’nda milletvekillerine hitap etti… Buradaki temasları sırasında Kosova Barış Gücü bünyesinde görev yapan Türk Askerleri de ziyaret eden Çiçek daha sonra, Yunus Emre Kültür Merkezi’nde Prizenli Türklerle bir araya geldi… Çiçek burada yaptığı konuşmasında birlik, beraberlik ve kardeşlik mesajları verdi…
— Bulgaristan’daki komünist rejim yıllarında yürütülen “Türklere yönelik asimilasyon kampanyası” hâlâ hafızalarda… 1989 yılına kadar süren bu asimilasyona maruz kalanlar Rodop dağlarında bulunan Barutin köyünde anıldı… Baskı ve şiddetin tanığı olan köyde düzenlenen anma mitingine yaklaşık 500 kişi katıldı. Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi yetkilileri, yaşananların ders kitaplarına girmesi ve kurbanların da ulusal kahramanlar olarak anılmasını istedi… Bulgaristan Müslümanlarının Başmütfüsü Mustafa Aliş ve Türkiye’nin Filibe başkonsolosu Şener Cebeci de törene katılanlar arasındaydı…
— Türkiye Radyo Televizyon Kurumu; büyük bir projeyle; farklı coğrafyalarda yaşayan Türklerin dil soruruna “Türkçe Yayınlarla” çözüm olacak… Fil Dişi Sahilleri, Çin, Pakistan, Kırım, Bulgaristan gibi dünyanın farklı bölgelerindeki ülkeleri kapsayan proje kapsamında; 17 ülkede TRT programları yayınlanacak… Belirlenen ülkelere ilk etapta 3 binin üzerinde program verildi… Yayınlarıyla, dünya Türklerine Türkçe öğretmeyi hedefleyen TRT, 10 farklı uydudan dünyanın 5 kıtasına kesintisiz yayın yapıyor.
— Guinness Rekorlar Kitabı’nda kaydı olmasa da dünyanın en yaşlı kadını olarak bilinen Kırgız Nine Rakıya Bölökbayeva bu yıl 125 yaşını doldurdu. I. ve II. Dünya savaşları gibi asrın zorlu yıllara tanık olan Kırgız Nine, Isık-Köl yakınlarındaki bir köyde, yalnız yaşıyor… Rakıya Nine dünyanın en yaşlı kadını olarak Rekorlar Kitabı’na giren 115 yaşındaki Japon Misao Okawa’dan 10 yaş büyük…
— Avrupa’daki koruyucu aile meselesine Türkiye Büyük Millet Meclisi el koydu… Hollanda’da ailelerinden alınan çocuklarla ilgili araştırma yapan Rotterdam İslam Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Özcan Hıdır çarpıcı sonuçlara ulaştı… Bu araştırmaya göre “Hollanda’da ailelerinden alınan çocukların sayısı 25 bini aşmış durumda… Bu sayının en az beşte birini Müslüman ve Türk çocuklar oluşturuyor… Öte yandan, Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu; Avrupa’daki Türk çocuklarının koruyucu ailelere verilmesiyle ilgili kapsamlı bir çalışma başlattı… Komisyon Nisan ayında Almanya ve Avusturya’da incelemelerde bulunacak… Konuya dair “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı” da çalışmalar yürütüyor…
— Kosova’nın 5. bağımsızlık yıldönümü, ülke genelinde coşkuyla kutlandı. 3 gün süren etkinliklerin son gününde, başkent Priştine’de geçit töreni düzenlendi. Törene Cumhurbaşkanı Atifete Yahyaga, Başbakan Haşim Taçi ve birçok üst düzey yetkili katıldı. Bağımsızlık ilanının hemen ardından Priştine’de dikilen Yenidoğan anıtı da kutlamalar dolayısıyla yeni bir görünüme kavuştu. Anıtın üzerine Kosova’nın bağımsızlığını tanıyan ülkelerin bayrakları resmedildi.
— Kosova’nın yabancı ülkelerdeki ilk Kültür Merkezi İstanbul’un Bayrampaşa ilçesinde açıldı. Açılış törenine Kosova ile Türkiye merkezi kurumlar temsilcileri katıldı. Türkiye’nin değişik şehirlerinde yaşayan yüzlerce Arnavut ve Kosova kökenli Türk vatandaşı da bu törende hazır bulundu. Bu Merkez; Türkiye’deki Kosova asıllı vatandaşları; memleketleriyle daha da yakınlaştıracak ve iki halk arasında kültür köprüsü olacak…
— Kosova – Türkiye Parlamentolar arası Dostluk Grubu Başkanı Müferra Şinik liderliğindeki heyet; Ankara’ya ziyarette bulundu. Heyetin; Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekili Mehmet Sağlam ile yaptığı görüşmede; Meclisler arası dostluk gruplarının önemine değinildi… Dostluk Grubu üyeleri; Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin ve Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ’ı da ziyaret etti… Kosovalı konuklar; Ankara temaslarının ardından; İstanbul’u gezme fırsatı da buldular…
— Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nde yapılan ”başkanlık” seçimlerinde oyların yüzde 57’sini alan Nikos Anastasiadis, Kıbrıs Rumlarının 7. Başkanı oldu… Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı İrsen Küçük, Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin yeni liderini kutladı…
— Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, temaslarda bulunmak üzere gittiği Bosna Hersek’te; ülkenin ilk devlet başkanı Aliya İzzetbegoviç’in mezarını ziyaret etti… Arınç gazetecilere yaptığı açıklamada, Aliya İzzetbegoviç’in Bosna Hersek topraklarının bağımsızlığı için verdiği büyük mücadeleleri hatırlattı. Bülent Arınç, kabir ziyaretinin ardından, Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi’nin Boşnak üyesi Bakir İzzetbegoviç’le görüştü.
— Tacikistan’da, 5 Şubat’ta doğan Sumaya Rahmanova; ülkenin 8 milyonuncu vatandaşı olarak nüfus kayıtlarına geçti… Şanslı bebeğe; 1700 dolar para ve başkent Duşanbe’den 2 odalı bir daire hediye edildi. Tacikistan nüfusunu 8 milyona ulaştıran Sumaya bebeğe, ülke basını yoğun ilgi gösteriyor…
— Ermenistan’da yapılan ve 7 adayın yarıştığı seçimlerin galibi Serj Sarkisyan oldu… Ermenistan Merkez Seçim Kurulu’ndan yapılan açıklamaya göre, Sarkisyan yüzde 58’lik oranla ilk sırada yer alıyor. İkinci kez seçilen Sarkisyan; 5 yıl daha cumhurbaşkanlığı görevini sürdürecek…
— Türkiye’yi ziyaret eden Almanya Başbakanı Angela Merkel Ankara’da Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü… Görüşmede ekonominin yanı sıra, Türkiye’nin Avrupa Birliği süreci, Almanya’da yaşayan Türkler ve terörle mücadelede işbirliği konuları ele alındı. Angela Merkel 2 günlük bu ziyaretinde Kahramanmaraş’a giderek patriot füze sistemini inceledi; bölgede görev yapan Alman askerlerle bir araya geldi… Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine “karşı” tutumuyla bilinen Merkel’in bu ziyareti, Alman ve Türk basınında geniş yer buldu.
— Bulgaristan’da Boyko Borisov hükümetinin istifasının yarattığı toplumsal ve siyasi gerginlik gittikçe artıyor. İstifaya rağmen; halk yine sokaklarda gösteri ve eylemlerini sürdürüyor… Ülkede siyasi kriz tırmanırken, Cumhurbaşkanı Plevneliev, Milli Güvenlik Kurulu’nu olağanüstü toplantıya çağırdı… 6 saat süren ve ülkedeki son gelişmelerin değerlendirildiği toplantıda; krizden çıkış yolunun erken seçimden geçtiği vurgulandı… Erken seçimin Mayıs’ta yapılması bekleniyor…
— Karabağ Savaşı sırasında, Hocalı’yı kuşatan Ermeni güçleri, 63’ü çocuk, 106’sı kadın olmak üzere 613 Azeri vatandaşı katletmişti… 26 Şubat 1992 tarihinde yaşanan katliamın 21. yıldönümünde; dünyanın çeşitli ülkelerinde anma törenleri yapıldı… Hollanda, Moskova, Kudüs, Pakistan ve Kırgızistan’da yapılan çeşitli etkinlik ve törenlerle katliam bir kez daha hatırlandı ve hatırlatıldı… İstanbul ve Ankara’daki anma törenlerinde ise dillerdeki slogan “İki devlet bir millet Hocalı’ya adalet” oldu…
— Sırbistan yönetimi; Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan Devlet Başkanlarını; barışçıl işbirliği ve dostluk ilişkilerine katkılarından dolayı; devlet nişanı ile ödüllendirdi… Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de, iki ülkenin ilişkilerine ”olağanüstü katkılar”ından dolayı özel ödüle layık görüldü.