Türk Dünyasında Ayın Gündemi (Ağustos 2015)

—Dalgalı Kur Kazakistan’da Gizli Devalüasyon Getirdi

Kazakistan para birimi tenge dalgalı kura geçilmesinin ardından üçte bir değer kaybetti. Tenge’nin Amerikan Doları karşısındaki değer kaybı yaklaşık yüzde 35 dolayında gerçekleşti. Serbest kur öncesi, 188,38 tengeden satılan ABD doları, 255,26 tengeye yükseldi. Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, 2014-2015 yıllarında tenge kurunu sabit tutmak için 28 milyar dolar harcadıklarını belirtti. Nazarbayev, bankaların Merkez Bankası’nın verdiği parayla faaliyet gösterdiklerini ve son zamanda ekonomiyi destekleyemediklerini kaydetti.

— KKTC Dışişleri Bakanı Ankara’da

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Emine Çolak, Türkiye ziyareti sırasında çeşitli temaslarda bulundu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, KKTC Dışişleri Bakanı Emine Çolak’ı Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde kabul etti. Kabulde, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı İbrahim Kalın da hazır bulundu. KKTC Dışişleri Bakanı Emine Çolak Başbakan Ahmet Davutoğlu ile de görüştü. Meslektaşı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile de bir araya gelen Çolak’ın ülkemize gerçekleştirdiği ilk resmi ziyaret çerçevesinde iki ülke Dışişleri Bakanlıkları arasında bilişim teknolojileri alanında işbirliğine dair bir mutabakat muhtırası imzalandı. Düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye’nin adadaki müzakere sürecinin adil ve kalıcı bir şekilde devam etmesi için destek vermeyi sürdüreceğini vurguladı. Bakan Çavuşoğlu ayrıca, KKTC’nin uluslararası örgütlerdeki temsili ve Avrupa Birliği süreci başta olmak üzere KKTC üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması yönünde Türkiye’nin işbirliğinin devam edeceğinin altını çizdi. KKTC Dışişleri Bakanı Emine Çolak ise Türkiye ziyaretinin ilk dış teması olduğunu vurgulayarak, adadaki müzakere sürecinde Türkiye’nin desteği ve işbirliği sayesinde gelecek dönemde yoğun temaslar yürütüleceğini de sözlerine ekledi.

—Türkiye Azerbaycan’dan Ortak Tatbikat

Azerbaycan ve Türk hava kuvvetleri “TurAz Kartalı 2015” tatbikatında bir araya gelecek. Azerbaycan Savunma Bakanlığından yapılan açıklamaya göre tatbikat, iki ülke arasındaki yıllık askeri işbirliği planı kapsamında yapılacak ve 22 Ağustos’ta başlayacak. 30’dan fazla hava aracının yer alacağı tatbikat Azerbaycan’da gerçekleştirilecek. Tatbikat 18 Eylül’e kadar devam edecek.  Türkiye ve Azerbaycan hava kuvvetleri daha önce de mart ayında Konya’da düzenlenen “TurAz Şahini” tatbikatında da bir araya gelmişti.

— Kırgızistan ile Kazakistan Gümrük Kapıları Kaldırıldı

Kırgızistan ile Kazakistan arasındaki gümrük kapıları kaldırıldı. İki ülke arasındaki 8 gümrük kapısında artık işlem yapılmayacak. İki ülke arasındaki gümrük kapılarının kaldırılması kararı Kırgızistan’ın Rusya, Kazakistan, Belarus ve Ermenistan’dan oluşan Avrasya Ekonomik Birliği’nin beşinci üyesi olmasından sonra gerçekleşti.

— Türk Dünyasının Ortak Haber Kanalı Kuruluyor

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’ne üye ülkeler arasında Uluslararası Türk Haber Kanalı’nın kurulması yönünde bir ön protokol imzalandı. Kazakistan’ın başkenti Astana’da gerçekleşen toplantı Kazakistan Yatırım ve Kalkınma Bakanı Asset İssekeşev’in ev sahipliğinde yapıldı. Toplantıya Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ali Hasanov, Kırgızistan Kültür, Enformasyon ve Turizm Bakanı Altunbek Maksutov ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürü Şenol Göka katıldı. Toplantıda Anadolu Ajansı tarafından, Türk Keneşi’nin amaç ve hedeflerinin ilerlemesi doğrultusunda hazırlanan haber paketi memnuniyetle karşılandı. Üye ülkelerin ulusal haber ajansları, dergileri, televizyon kanalları ve radyoları arasında hem kamusal hem özel alanlarda ortaklaşa çalışmaların yapılması gündeme gelirken, bu kapsamda ortak forumlar, seminerler, çalıştaylar yoluyla ülkelerin basın birlikleri arasında işbirliği teşviki konuşuldu. TRT Genel Müdürü Göka, imza töreni sonrasında basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Türk Keneşi üye ülkeler arasında ortak kanal kurulması düşüncesinin gerçekleştirildiği takdirde herkes için olumlu sonuçlar doğuracağını söyledi.  Medya alanında işbirliği ve ortak kanal düşüncesinin Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev tarafından önerildiğini hatırlatan Göka, “Hepimizin gönlünde Türk dünyasının ortak hareket etmesi ve dünyaya güç sergilemesi yatıyor. Bunun için ülkelerimizin medya kurumları da ortak hareket etmeli, medyadaki işbirliğimiz siyasete, turizme, edebiyata ve her alana yansımalıdır. Kurulacak kanal, birlikteliğimiz için köprü oluşturacak.” dedi.

— Putin Kırım Turunda

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 17 Ağustos’ta Kırım’a yaptığı üç günlük ziyaret sırasında Kırım Tatarları veya başka bir etnik gruba özel statüsü verilmeyeceğini söyledi. Çeşitli etnik grupların temsilcileri ile bir araya gelen Rus lider “Etnik ilişkiler hassas bir konudur. Bir etnik gruba özel hakların tanınmasının çok tehlikeli olduğunu düşünüyorum” diyerek Kırım Tatarlarına özel bir statü verilmeyeceğini bildirdi. Putin “Kırım Tatarlarının karşılaştığı problemlerin abartıldığını” belirterek bunu yabancı ülkelerin ülke genelindeki durumu “istikrarsızlaştırmaya” yönelik çabaları olarak değerlendirdi. Yarımada nüfusunun yüzde 10’unu teşkil eden bölgenin asıl etnik grubu olan ancak şu anda azınlık durumunda bulunan Kırım Tatarları geçen yıl Kırımın Rusya kontrolüne geçmesinden sonra Rus yanlısı hükümetin çeşitli baskı ve tehditleri ile karşı karşıya kaldı. Tatarlar, eski Sovyet diktatörü Josef Stalin’in kitlesel sürgünlerinin anılarını gerekçe göstererek, Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesine muhalefet ediyor.

— 68 Bine Yakın Boşnak Ülkesini Terk Etti

Son 2 yılda 68 bin Boşnak ülkesini terk etti. Sürdürülebilir Geri Dönüşler ve Entegrasyon Birliği tarafından yapılan göç konulu araştırmanın sonucuna göre, 2013 yılının ikinci yarısından bugüne kadar yaklaşık 68 bin vatandaş Bosna Hersek’ten göç etti, en fazla göç veren şehirler ise Zvornik, Livno, Bosansko Grahovo, Kupres, Sanski Most, Bihaç, Klyuç, Bratunats, Srebrenitsa, Miliçi ve Kalesiya oldu. Zvornik ve civarından yaklaşık 2 bin ailenin yani yaklaşık 6 bin kişinin göç ettiğini belirtildi. Göç edenlerin büyük kısmının Avrupa ülkelerine gittiği, bir kısmının ise gemilerde çalıştığını ifade edildi. Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan bir rapor da Bosna Hersek nüfusunun önümüzdeki 80 yıl içerisinde 2 milyona düşeceği uyarısında bulunuyor.